XÂY DNG VˆN-H¹A VIT-NAM
Th©i HÆu C¶ng Sän

                        NguyÍn Thiên Thø

I.VˆN H¹A Là Gµ ?

NhiŠu t¿ Çi‹n ÇÎnh nghïa r¢ng væn hóa là nghŒ thuÆt và væn chÜÖng. NhÜng m¶t sÓ tác giä có quan niŒm r¶ng rãi hÖn, cho r¢ng væn hóa là danh tØ chÌ chung m†i sinh hoåt cûa con ngÜ©i.
T¿ Çi‹n Larousse ÇÎnh nghïa :
Væn hóa là toàn b¶ nh»ng cÃu trúc xã h¶i và nh»ng bi‹u hiŒn nghŒ thuÆt, tôn giáo ,tinh thÀn có th‹ ÇÎnh nghïa môt nhóm ngÜ©i, m¶t xã h¶i bªi mÓi liên quan gi»a nhóm này v§i nhóm khác, xã h¶i này v§i xã h¶i khác. ( Ensemble des structures sociales et des manifestations artistiques, religieuses, intellectuelles qui définissent un groupe, une société par rapport à une autre) . NhÜ vÆy kinh t‰, chính trÎ, giáo døc, væn chÜÖng , nghŒ thuÆt, phong tøc, tÆp quán, tôn giáo.. .ÇŠu là nh»ng m¥t cûa væn hóa.
Tuy nhiên, các m¥t này Çôi khi có liên hŒ sâu xa v§i các t° chÙc, cÖ cÃu khác trong xã h¶i. Kinh t‰, chính trÎ tuy là nh»ng m¥t bi‹u hiŒn cûa væn hóa nhÜng nó tr¿c thu¶c lãnh v¿c kinh t‰, chính trÎ. Giáo døc cÛng là m¶t lãnh v¿c chuyên biŒt. .
VÆy nói ljn væn hóa, chúng ta nói ljn nh»ng sinh hoåt , nh»ng hoåt Ƕng thiên vŠ tinh thÀn nhiŠu hÖn là vÆt chÃt . V§i quan niŒm này, nói ljn væn hóa,chúng ta có th‹ ÇŠ cÆp ljn væn chÜÖng, nghŒ thuÆt, giáo døc, tôn giáo, phong tøc, chính trÎ, kinh t‰ . Trong nghŒ thuÆt, chúng ta phäi nói ljn thÖ, ti‹u thuy‰t, nhåc , kÎch, phim änh, và ngành truyŠn thông Çåi chúng .

II. tình hình væn hóa ViŒt nam

Trܧc th‰ k› 19, nܧc ta cÛng nhÜ NhÆt bän, TriŠu Tiên, Mông C°, Tây Tång chÎu änh hܪng væn hóa Trung quÓc. NŠn væn hóa này hòa ÇÒng v§i nŠn væn hóa dân t¶c mang låi cho ta nhiŠu ÇiŠu h»u ích . T° tiên ta tuy dùng Hán t¿, tuy chÎu änh hܪng væn hóa Trung quÓc nhÜng bao gi© cÛng gi» v»ng nŠn Ƕc lÆp , vÅn hiên ngang bÃt khuÃt.
NhÜng tØ khi th¿c dân Pháp Çô h¶ ta, nŠn væn hóa ta Çã bÎ thoái hóa m¥c dÀu trong cu¶c ti‰p xúc v§i Tây Âu, chúng ta Çã thâu thái ÇÜ®c nhiŠu ÇiŠu h»u ích.
Chúng ta bÎ ngÜ©i Pháp cai trÎ, và ÇÃt nܧc ta bÎ chia c¡t thành ba miŠn Trung, Nam ,B¡c v§i ba th‹ ch‰ khác nhau. Chúng ta Çã phäi h†c ti‰ng Pháp mà bÕ ch» nôm, ch» Hán và c¡t ÇÙt h¤n v§i nŠn væn hóa trܧc kia. Pháp chÜa b¡t dân ta c¡t tóc ng¡n, m¥c âu phøc thì m¶t sÓ ngÜ©i ViŒt Nam hæng hái kêu g†i m¥c âu phøc, c¡t tóc ng¡n . H† là nh»ng ngÜ©i chåy theo hình thÙc chû nghïa, ch£ng làm l®i gì cho ÇÃt nܧc. M¶t sÓ ngÜ©i n»a, chÎu änh hܪng trÜ©ng Pháp tåi ViŒt Nam hay tåi Pháp ,ra làm báo chí, vi‰t ti‹u thuy‰t công kích phong tøc tÆp quán ViŒt Nam trong Çó có nh»ng nhà væn trong T¿ L¿c Væn ñoàn.
Sau 1945, C¶ng sän lên n¡m chính quyŠn, tiêu diŒt tôn giáo, tiêu diŒt gia Çình, tiêu diŒt væn hóa cÛ. NgÜ©i c¶ng sän nhân danh cách mång ( Çä phá cái cÛ, xây d¿ng cái m§i ), cho r¢ng m†i cái cÛ là xÃu . Th¿c ra vì óc Ƕc tài và thi‹n cÆn, h† muÓn tiêu diŒt tÃt cä Ç‹ cho tÜ tܪng và t° chÙc c¶ng sän phát tri‹n.

1.Gia ñình.
Nét Ç¥c trÜng cûa c¶ng sän là vô gia Çình. HiŒn nay, c¶ng sän Çang ª vào giai Çoån xã h¶i chû nghïa thì còn có gia Çình, NhÜng khi Çã ti‰n lên c¶ng sän chû nghïa thì trª låi th©i bán khai (c¶ng sän nguyên thûy). H† muÓn tiêu diŒt gia Çình nên kêu g†i con cái bÕ cha mË, chÒng v® bÕ nhau mà Çi theo chúng ( thoát ly gia Çình ) .Chúng dø d‡ con cái theo dõi ,tÓ giác cha mË. Chúng b¡t con Çãu cha, v® tÓ chÒng. Chúng không muÓn con cái tuân phøc cha mË mà tuân phøc lãnh tø và Çäng. KhÄu hiŒu cûa h† là " Trung v§i Çäng, hi‰u v§i dân" khác v§i væn hóa cÛ cûa ta và loài ngÜ©i là " trung v§i nܧc, hi‰u v§i cha mË".

2.Tôn giáo.
Nét Ç¥c thù thÙ hai trong xã h¶i c¶ng sän là vô tôn giáo.C¶ng sän muÓn hûy diŒt tôn giáo nên phá hay tÎch thu chùa chiŠn, ÇŠn mi‰u, kh¶ng cho th© cúng, bi‰n nÖi th© phÜ®ng thành l§p h†c, trø sª ûy ban ,kho chÙa hàng cûa H®p tác xã.. , gi‰t håi các lãnh tø tôn giáo và tín ÇÒ trung thành...Chúng không cho phát tri‹n tôn giáo, không cho thâu nhÆn tu sï m§i, không cho phép cÃt nhà chùa, nhà th© m§i. Chúng cho công an len lÕi vào hàng ngÛ tu sï và tín ÇÒ Ç‹ phá hoåi tôn giáo . Chúng lÆp giáo h¶i m§i dÜói quyŠn ÇiŠu khi‹n cûa chúng, nhÜng dân chúng chÓng ÇÓi các sÜ, cha quÓc doanh mà chÌ tuân phøc các tu sï chân chính.

3.Giáo døc.
Sau 1956, cäi cách ru¶ng ÇÃt, c¶ng sän không cho con cái ÇÎa chû ljn trÜ©ng h†c. Con cái cán b¶, con cái nông dân ÇÜ®c thâu nhÆn vào trÜ©ng ti‹u h†c, trung h†c, Çåi h†c và ÇÜ®c tuy‹n vào các cÖ quan Çäng và nhà nܧc. Sau 1975, con cái ngøy quân, ngøy quyŠn phäi Çåt Çi‹m cao ( 16-22 ) trong khi con cái cán b¶ chÌ cÀn m¶t hai Çi‹m là LJ. Có nh»ng trÜ©ng Çåi h†c không tuy‹n nh»ng sinh viên PhÆt giáo, Thiên Chúa giáo. Có nh»ng môn h†c chÌ dành riêng cho con em cán b¶ lÃy c§ là bí mÆt quÓc gia.. .
NŠn giáo døc c¶ng sän là nŠn giáo døc ngu dân, chúng tåo nên nh»ng con vËt chÌ bi‰t ca tøng Çäng ,tåo nên nh»ng l§p ngÜ©i ngu phá hoåi ÇÃt nܧc. Vì cán b¶ thÃp kém và sinh viên thÃp kém ( hÒng hÖn chuyên ) cho nên thành quä giáo døc rÃt thÃp kém. M‡i næm thêm m¶t sa sút.
ChÜÖng trình giáo døc chú tr†ng vŠ tuyên truyŠn chính trÎ, xuyên tåc lÎch sº, xuyên tåc s¿ th¿c. H† chÓi bÕ bÓn nghìn næm væn hóa dân t¶c, chÌ dåy sinh viên, h†c sinh væn thÖ vô giá trÎ cûa HÒ Chí Minh, TÓ H»u.. .H† bÕ quên bÓn nghìn næm gi» nܧc và d¿ng nܧc cûa tiŠn nhân mà chÌ ÇŠ cao lÎch sº Çäng c¶ng sän.
TrÜ©ng h†c Çã trª thành trung tâm tuyên truyŠn cûa Çäng. H†c sinh, sinh viên h†c nhÒi s†, h†c sinh , sinh viên theo dõi nhau và theo dõi thÀy. Trong trÜ©ng cÛng nhÜ trong m†i cÖ quan, t° chÙc Çäng quy‰t ÇÎnh m†i thÙ, các giáo viên bÎ coi khinh.
N¶i dung và ÇÜ©ng lÓi giäng dåy c¶ng sän giÓng phát xít :

Nói tóm låi, c¶ng sän chÌ Çào tåo nên nh»ng con ngÜ©i nô lŒ, ngu dÓt, thi‰u Çåo ÇÙc.

4.Væn h†c, nghŒ thuÆt :
C¶ng sän ngæn chÆn t¿ do tÜ tܪng, t¿ do ngôn luÆn, t¿ do sáng tác. H† cho r¢ng væn hóa cÛ låc hÆu cho nên ÇÓt sách cÛ , gi‰t håi ho¥c bÕ tù nh»ng nhà thÖ,nhà væn không theo chúng.
Các nhà væn, nhà thÖ phäi tuân theo chÌ Çåo vŠ væn hóa cûa Çäng. H† không có quyŠn sáng tác theo š riêng mình. Nhà væn, nhà thÖ dܧi ch‰ Ƕ c¶ng sän là nh»ng væn nô cûa Çäng. N‰u ai bÃt tuân thì bÎ trØng phåt th£ng tay. Các nhà væn, nhà thÖ trong Giai PhÄm và Nhân Væn chÌ vì Çòi hÕi t¿ do sáng tác mà bÎ tù Çày kh° äi và nhøc nhã.. .
Nh»ng nhåc sï, væn thi sï lãng mån Çã bÎ k‰t t¶i và tác phÄm cûa h† bÎ cÃm Çoán . ChÌ có nhåc ca tøng lãnh tø, ca tøng chi‰n tranh là ÇÜ®c ca hát rä rích trên Çài. Các h†a sï, Çiêu kh¡c gia chÌ ÇÜ®c trình bày nh»ng änh, nh»ng tÜ®ng lãnh tø.. .
C¶ng sän n¡m Ƕc quyŠn vŠ sách báo và truyŠn thông Çåi chúng. K‰t cøc nŠn væn hóa c¶ng sän chÌ ÇÈ ra nh»ng tác phÄm rÖm rác, bÎ quÀn chúng khinh khi, miŒt thÎ.

    5.ƒn Loát và TruyŠn Thanh, TruyŠn Hình.
C¶ng sän chû trÜÖng tuyên truyŠn dÓi trá, phÌnh ph© dân chúng nên chúng rÃt chú tr†ng ngành truyŠn thông Çåi chúng. C¶ng sän xÜa nay quan niŒm sách báo, truyŠn thanh và truyŠn hình là Ƕc quyŠn nhà nܧc, không th‹ Ç‹ l†t vào tay tÜ nhân vì s® tÜ nhân tuyên truyŠn chÓng Çäng. Do Çó ,c¶ng sän n¡m ch¥t ngành báo chí và Ãn loát, truyŠn thanh,truyŠn hình. Và vì vÆy, c¶ng sän thÜ©ng nói m¶t chiŠu, tuyên truyŠn xuyên tåc s¿ th¿c, bÜng bít s¿ th¿c, sáng tÓi,trÜa chiŠu, dân chúng chÌ nghe toàn m¶t gi†ng ÇiŒu dÓi trá, phÌnh ph©. NhÜng nghe chán thành nhàm, dân chúng không còn tin tܪng vào báo chí, Çài truyŠn thanh, truyŠn hình n»a. H† thÜ©ng nghe Çài ngoåi quÓc, xem video ngoåi quÓc.. .
 
 

    6. Chính trÎ :
C¶ng sän Ƕc tài, chû trÜÖng vô sän chuyên chính, chúng gi‰t ngÜ©I không cÀn lš do, gây nên bao thäm cänh. Lãy c§ chÓng lj quÓc, chÓng tÜ bän, bäo vŒ quyŠn l®I giai cÃp vô sän, ngÜ©I c¶ng sän Ç‹ xuÃt cäng cách mång, Çem chi‰n tranh kh¡p nÖi trên th‰ gi§i.
Trong quÓc gia, chúng gây cänh nÒi da xáo thÎt, Çãu tranh giai cÃp, con tÓ cha, v® tÓ chÒng . Chúng chû trÜÖng Ƕc tài, cܧp Çoåt m†Î quyŠn tÜ h»u cûa dân chúng, b¡t dân chúng làm nô lŒ cho Çäng. Chúng tܧc Çoåt m†I quyŠn t¿ do cûa con ngÜ©I nhÜ t¿ do tÜ tܪng, t¿ do ngôn luÆn, t¿ do tín ngÜ«ng.... Chúng lÆp m¶t nŠn dân chû giä hiŒu vì các cu¶c bÀu cº chÌ là hình thÙc h®p thÙc hóa các Ùng cº viên cûa Çäng. Chúng nóí Çäng lãnh Çåo, nhà nܧc quän lš, nhân dân làm chû nhÜng th¿c t‰,nhà nܧc, quÓc h¶i, tÜ pháp và Çäng ÇŠu là m¶t, và nhân dân chÌ là nô lŒ Çói rách.. .K‰t quä, ª Çâu có c¶ng sän là có khûng bÓ, chém gi‰t.. .ñÎa ngøc trÀn gian chính là xã h¶i c¶ng sän.. .

    7. Kinh t‰.

C¶ng sän cÜóp bóc tÜ h»u con ngÜ©i . V§i viŒc cܧp ru¶ng ÇÃt ( cäi cách ruông ÇÃt ), cܧp các cÖ sª kinh doanh ( cäi tåo thÜÖng nghiŒp ) , c¶ng sän Çã làm chû nŠn kinh t‰ quÓc dân, và b¡t dân chúng phäi làm nô lŒ cho Çäng trong trong nh»ng h®p tác xã nông nghiŒp , nhà máy quÓc doanh hay nông trÜ©ng, công trÜ©ng.. .
Nhân dân æn không Çû no, m¥c kh¶ng Çû Ãm, tình trång cûa công nhân, nông dân còn thäm thÜÖng hÖn th©i phong ki‰n và th¿c dân. Trong khi Ç©I sÓng nhân dân vô cùng khÓn kh° thì b†n c¶ng sän, nhÃt là b†n c¶ng sän g¶c, ÇÜ®c hܪng m†i thÙ tiŒn nghi ch£ng thua gì vua chúa. Vì n¡m tr†n tài sän nhân dân trong tay, chúng Çã chi‰m công vi tÜ. Ngoài ra, chúng còn tham nhÛng hÓi l¶, buôn lÆu, buôn ma túy Ç‹ làm giàu. Các ch‰ Ƕ khác cÛng có tham nhÛng, nhÜng tham nhÛng ª ViŒt Nam là sâu n¥ng nhÃt vì c¶ng sän ViŒt Nam rÃt tham lam , tàn ác, gian xäo.

HÆu quä cûa bao næm thÓng trÎ là kinh t‰ suy søp, Ç©i sÓng nhân dân khÓn kh°, trong khi b†n c¶ng sän låi xa hoa, sa dža vì tham nhÛng, chi‰m Çoåt tài sän nhân dân và tài sän quÓc gia.

Nói tóm låi, dܧi ch‰ Ƕ c¶ng sän, Ç©i sÓng tinh thÀn và vÆt chÃt cûa nhân dân ta vô cùng khÓn kh° bªi vì c¶ng sän Çã th¿c hiŒn ÇÜ©ng lÓi væn hóa c¶ng sän, bóp nghËt m†i thÙ t¿ do con ngÜ©i khi‰n cho væn h†c nghŒ thuÆt, tôn giáo, giáo døc ,chính trÎ,kinh t‰ . . . suy thoái, låc hÆu, kém cÕi.

iiI. Møc Çích và các ÇÜ©ng LÓi h‡ tr® song song

C¶ng sän Çã phá hoåi væn hóa dân t¶c, chúng ta có b°n phÆn phäi xây d¿ng låi. HÆu quä rÃt n¥ng nŠ, chúng ta không th‹ phøc hÒi nhanh chóng ÇÜ®c bªi vì c¶ng sän làm væn hóa sai lÀm nên Çã gây tai h†a ljn hàng træm næm.

Trܧc khi nói ljn ÇÜ©ng lÓi xây d¿ng væn hóa dân t¶c, chúng ta thº bàn ljn møc dích và các ÇÜ©ng lÓi h‡ tr® cho công viŒc xây d¿ng væn hóa thành công.

        1.Møc Çích:

Møc Çích xây d¿ng væn hóa cûa ta là Çem låi t¿ do, dân chû và hånh phúc th¿c s¿ cho nhân dân ViŒt Nam.
C¶ng sän Çã lÃy khÄu hiŒu tam dân chû nghïa cûa Tôn DÆt Tiên nhÜng h† Çã Çi ngÜ®c låi.
H† Çã Ç¥t xiŠng xích lên ÇÀu, lên c° nhân dân ViŒt Nam. H† Çã cܧp h‰t m†i quyŠn t¿ do, dân chû cûa dân Viêt Nam. Chúng ta phäi Çem låi t¿ do , dân chû và nhân quyŠn cho ViŒt Nam.

    2.Các ÇÜ©ng lÓi h‡ tr® song song.
Xã h¶i là nh»ng sinh hoåt có tác døng h‡ tÜÖng. Chúng ta phäi th¿c hiŒn m¶t cu¶c cách mång toàn diŒn Ç‹ Çem låi nh»ng thành quä to l§n.
MuÓn xây d¿ng væn hóa ViŒt Nam v»ng månh, chúng ta cÀn xây d¿ng nh»ng m¥t sau vì chúng có liên quan ljn væn hóa.

N‰u không có m¶t nŠn pháp trÎ v»ng månh, chúng ta không th‹ bäo vŒ quyŠn l®i nhân dân. Chúng ta cÀn có nh»ng luÆt lŒ vŠ giáo døc,vŠ báo chí,vŠ phim änh. Chúng ta cÀn có nh»ng luÆt lŒ bäo vŒ di tích lÎch sº.. .Chúng ta phäi tåo nên m¶t xã h¶i thÜ®ng tôn pháp luÆt, m¶t luÆt pháp công minh, ngæn chÆn bóc l¶t, tham nhÛng.. . thì væn hóa m§i có th‹ phát tri‹n.. . Chúng ta phäi phäi hûy bÕ kinh t‰ c¶ng sän, tôn tr†ng tÜ h»u. Chúng ta phäi dÀn dÀn nâng cao kinh t‰ quÓc dân Ç‹ cho Çâu Çâu cÛng có ti‰ng cÜ©i. Kinh t‰ có phát tri‹n thì cha mË m§i có tiŠn cho con Çi h†c, dân chúng có tiŠn mua sách báo, phim änh... Giáo døc là Ƕng l¿c nâng cao væn hóa. Không có giáo døc thì ngÜ©i ta không džc ÇÜ®c báo,không hi‹u ÇÜ®c sách. NŠn giáo døc cao thì ngÜ©i h†c, ngÜ©i džc, ngÜ©i sáng tác, ngÜ©i hoåt Ƕng, ngÜ©i nghiên cÙu .. .gia tæng Çem låi l®i ích cø th‹ cho kinh t‰, chính trÎ, xã h¶i,væn h†c, nghŒ thuÆt và khoa h†c. . .

III. NGUYÊN T�C xây d¿ng væn hóa viŒt nam

Có nhiŠu nguyên t¡c Ç‹ xây d¿ng væn hóa, song thi‰t nghï nh»ng nguyên t¡c sau Çây là nh»ng nguyên t¡c cæn bän.

1. Phát huy væn hóa truyŠn thÓng.

ñÃt nܧc Çã tÒn tåi hÖn bÓn nghìn næm væn hi‰n,và ông cha ta Çã tØng chi‰n Çãu anh dÛng Ç‹ bäo vŒ ÇÃt nܧc. Ta có ngôn ng», væn h†c nghŒ thuÆt riêng . S¿ kiŒn này cho bi‰t ta có m¶t nŠn væn hóa v»ng månh.

C¶ng sän muÓn xoá såch væn hóa cÛ, còn ta quy‰t tâm phát huy và duy trì væn hóa cÛ.

Ta có nh»ng Üu Çi‹m và khuy‰t Çi‹m, nh»ng phong tøc, tÆp quán tÓt song cÛng có nh»ng phong tøc tÆp quán xÃu. Chúng ta gi» låi nh»ng cái tÓt, phát huy cái tÓt, ÇÒng th©i bài trØ nh»ng hû tøc. Nh»ng quan niŒm vŠ trung tín ,hi‰u Ç‹ , nhân nghïa,liêm sÌ là nh»ng ÇiŠu tÓt chúng ta cÀn khuy‰n khich . C¶ng sän cÛng nói bài trØ hû tøc nhÜng s¿ th¿c là chúng bài trØ tÃt cä vì h† cho r¢ng cái cÛ ÇŠu xÃu, tôn giáo là xÃu.

    1. .Thâu thái tinh hoa nhân loåi.
Chúng ta cÀn phäi h†c hÕi nh»ng cái hay cûa ngÜ©i vŠ væn h†c, nghŒ thuÆt Ç‹ bÒi b° cho væn hóa ta. Ch£ng hån, chúng ta phäi h†c cách làm viŒc nghiêm túc và chæm chÌ , cách sÓng vŒ sinh và såch së cûa ngÜ©i tây phÜÖng. Chúng ta cº du h†c sinh ra nܧc ngoài h†c tÆp, m©i giáo sÜ ngoåi quÓc ljn giäng dåy ho¥c thuy‰t trình , lÆp ban dÎch thuÆt phiên dÎch sách báo nu§c ngoài, cº các phái Çoàn Çi quan sát, h†c hÕi ngoåi quÓc.. .
    1. Công b¢ng:

      2.  

       

      M¶t xã h¶i tÓt ÇËp là m¶t xã h¶i công b¢ng. Và con ngÜ©i luôn luôn Çòi hÕi công b¢ng.

      Chúng ta phäi làm sao cho m†i trÈ con ÇŠu có th‹ ljn trÜ©ng, m†i ngÜ©i ÇŠu có cÖ h¶i phát tri‹n, m†i ngÜ©i ÇŠu có viŒc làm, m†i ngÜ©i ÇŠu có mái Ãm gia Çình, m†i ngÜ©i ÇŠu có cÖm no, áo Ãm. Chúng ta không phân biŒt giai cÃp nhÜ c¶ng sän, chúng ta ÇÓi xº bình Ç£ng, không phân biŒt tôn giáo,gi§i tính, Çäng phái, s¡c t¶c...

    2. Trung Çåo
Trung Çåo là chánh nghïa, là con ÇÜ©ng h®p lš, tránh nh»ng c¿c Çoan Ç‹ Çi ljn phát tri‹n

toàn diŒn. C¶ng sän thÜ©ng c¿c Çoan và dÓt nát. Và c¿c Çoan thÜ©ng Çi ljn bÃt quân bình và søp Ç°. C¶ng sän chú tr†ng chính trÎ mà ít chú tr†ng ljn kinh t‰ cho nên kinh t‰ suy søp. Khi kinh t‰ suy søp thì chính trÎ cÛng søp Ç° theo. C¶ng sän nói vØa chuyên vØa hÒng nhÜng th¿c t‰ c¶ng sän chû trÜÖng hÒng hÖn chuyên cho nên h† chÌ có nh»ng ngÜ©i dÓt theo h† và phá hoåi ÇÃt nܧc v§i cái ngu cûa giai cÃp bÀn cÓ nông.

Trong tÜÖng lai, chúng ta xây d¿ng m¶t nŠn væn hóa cho toàn dân, m¶t nŠn væn hóa t¿ do, dân chû nhÜng phäi theo con ÇÜ©ng phát tri‹n cân ÇÓi, tránh tình trång låm phát nhÜ låm phát báo chí, låm phát Çäng phái,låm phát ti‹u thuy‰t, låm phát Çåi h†c.. .Ÿ Çãy, chúng ta Çòi hÕi nhà cÀm quyŠn phäi có nh»ng ngÜ©i tài ÇÙc, pháp luÆt nghiêm minh, ngæn chÆn b†n lÜu manh thØa nܧc Çøc thä câu ho¥c låm døng t¿ do.

IV. CÔNG CU¶c Xây d¿ng væn hóa ViŒt Nam

ñây là m¶t công viŒc khó khæn vì c¶ng sän Çã phá h†ai tÃt cä, cho nên chúng ta phäi làm låi tØ ÇÀu. ñây cÛng là m¶t công viŒc phÙc tåp, Ça diŒn, phäi có nhiŠu b¶ óc nghiên cÙu,thäo luÆn. Nay trong hoàn cänh này, chúng tôi tåm våch sÖ vài nét cæn bän Ç‹ sau này có m¶t chÜÖng trình ÇÀy Çû hÖn.

    1. Væn h†c

      2.  

       

      C¶ng sän chÌ ÇŠ cao thÖ væn c¶ng sän mà bÕ quên væn h†c ông cha. Sau này, chúng cÛng nói ljn NguyÍn Du, NhÃt Linh nhÜng chÌ lÃy lŒ.

      Chúng ta phäi dÎch thuÆt, biên khäo,giäng dåy nh»ng tác phÄm cûa tiŠn nhân. Chúng ta phäi thành lÆp ban væn h†c gÒm nh»ng ngÜ©I tài ÇÙc xÙng Çáng, không phân biŒt tôn giáo, Çäng phái, gi§I tính.. .Ç‹ làm t¿ Çi‹n, dÎch thuÆt,nghiên cÙu. . .

      Chúng ta th¿c hiŒn t¿ do sáng tác, t¿ do tÜ tܪng nhÜng thi‰t tܪng phäi ngæn chÆn b†n con buôn và b†n sa dža Ãn hành, sän xuât ti‹u thuy‰t, thÖ , phim änh ÇÒi trøy và båo Ƕng.

    2. NghŒ thuÆt.

      3.  

       

      Chúng ta tôn tr†ng t¿ do tÜ tܪng, t¿ do sáng tác nhÜng tránh khuynh hܧng kích døc và sa dža làm håi thanh thi‰u niên. Chúng ta cÓ g¡ng khôi phøc nghŒ thuÆt cÛ nhÜ hát chèo, hát b¶i, cäi lÜÖng và âm nhåc c° truyŠn.

      Chúng ta phäi thành lÆp viŒn NghŒ thuÆt Ç‹ bäo tÒn væn hóa cÛ và phát huy væn hóa m§I cho kÎp trào lÜu th‰ gi§i.

    3. Báo Chí và Phim �nh.
Báo chí và TruyŠn Thanh, TruyŠn hình Çóng vai trò quan tr†ng trong quÓc gia và xã h¶I ngày nay. Báo chí và truyŠn thanh truyŠn hình có vai trò phän ánh quan Çi‹m quÀn chúng nhân dân, Çóng góp vào s¿ phát tri‹n giáo døc, kinh t‰, chính trÎ.., và Çem låi niŠm vui cho nhân dân.

Chúng ta tôn tr†ng nguyên t¡c t¿ do và dân chû, Ç‹ cho tÜ nhân làm báo chí, làm truyŠn thanh, truyŠn hình nhÜng chúng ta phäi tránh nh»ng sách báo, phim änh kích Ƕng tình døc và båo Ƕng, ho¥c vu khÓng, xuyên tåc, må lÎ .. .

Ÿ Çây, chúng ta cÛng Çòi hÕi pháp luÆt nghiêm minh , quy ch‰ báo chí ÇÀy Çû, rõ ràng vØa tôn tr†ng t¿ do, dân chû nhÜng cÛng bäo vŒ quyŠn l®i nhân dân.

4. Giáo døc. C¶ng sän chû trÜÖng Ƕc quyŠn giáo døc. Nay c¶ng sän cho mª các trÜ©ng dân lÆp, bán công nhÜng th¿c t‰ vÅn là Çäng n¡m quyŠn ki‹m soát. Ngay cä Çåi h†c tÜ ngày nay cÛng do Çäng n¡m quyŠn .

NŠn giáo døc cûa chúng ta phäi mang nh»ng tính chÃt sau:

ñây là nŠn giáo døc vì dân, cho dân. Dân chúng có quyŠn tham gia vào công cu¶c giáo døc , không phäi là Ƕc quyŠn cûa ñäng, Nhà nܧc nhÜ c¶ng sän chû trÜÖng. Và trong nŠn gíáo døc này, m†i ngÜ©i ÇŠu có th‹ ljn trÜ©ng, không phân biŒt tôn giáo,giai cÃp.. . Chúng ta chû trÜÖng Çào tåo nh»ng th‰ hŒ trÈ tài ÇÙc song toàn, ÇÀy Çû trí døc, ÇÙc døc và th‹ døc. Chúng ta nh¡m Çào tåo nh»ng th‰ hŒ trÈ giÕi khoa h†c nhÜng cÛng giÕi væn h†c ,nghŒ thuÆt. Ngày nay, khoa h†c ti‰n tri‹n, chúng ta Çào tåo nh»ng th‰ hŒ gÌÕi khoa h†c kÏ thuÆt Ç‹ xây d¿ng ÇÃt nܧc. C¶ng sän dåy dÓi trá, bÜng bít, th¿c thi chính sách ngu dân , chúng ta chû trÜÖng dåy thanh thi‰u niên công b¢ng, nhân,nghïa ,lÍ trí ,tín...ÇÒng th©i dåy con ngÜ©i bi‰t làm viŒc theo khoa h†c nghïa là tôn tr†ng s¿ th¿c, s¿ chính xác, óc lš luÆn,làm viŒc có phÜÖng pháp.
 
 

5. Tôn giáo.

Chúng ta không th‹ phû nhÆn sÙc månh cûa tôn giáo trong Ç©i sÓng væn hóa dân t¶c.

C¶ng sän Çã tÕ ra tàn ác khi cÃm Çoán m†i sinh hoåt Çäng phái, tôn giáo . ñÃy không phäi vì khoa h†c mà vì óc Ƕc tài thÓng trÎ, s® tôn giáo chÓng låi h†.

Chúng ta tôn tr†ng t¿ do, tôn tr†ng nhân quyŠn, nên chúng ta phäi tôn tr†ng s¿ phát tri‹n tôn giáo. C¶ng sän Çã gi‰t håi các tu sï và tín ÇÒ, cho ngÜ©i n¢m vùng trong các giáo h¶i, tÎch thu tài sän giáo h¶i, chúng ta phäi tuyên dÜÖng s¿ hy sinh cûa h†, våch m¥t b†n gian ác, b†n n¢m vùng phá hoåi tôn giáo, ÇÒng th©i trao trä tài sän cho giáo h¶i.

MuÓn Çåt ÇÜ®c ÇiŠu này, nhà cÀm quyŠn phäi công b¢ng, không thiên vÎ, ÇÒng th©i pháp luÆt phäi nghiêm minh, trØng phåt nh»ng kÈ phá hoåi tôn giáo, l®i døng tôn giáo và nh»ng tu sï vi phåm pháp luÆt quÓc gia.

    1. Bäo tÒn Di tích LÎch sº.
C¶ng sän phá hoåi di tích lÎch sº quÓc gia. Chúng lÃy chùa chiŠn làm H®p tác xã, phá Çình mi‰u Ç‹ làm cÀu cÓng. Chúng phá ñÒng ñæng, NgÛ Hành SÖn, lÃy Çá xây nhà, làm xi mæng. . . Chúng æn c¡p bäo vÆt trong cung ÇiŒn, chùa chiŠn, m¶ c° Ç‹ bán cho ngoåi quÓc. . .bªi vì chúng cæm thù phong ki‰n,tÜ bän và muÓn làm giàu .Ngày nay, c¶ng sän muÓn æn tiŠn ngoåi quÓc,nhÃt là tiŠn cûa UNESCO, chúng Çã sÖn ph‰t di tích lÎch sº nhÜng viŒc sºa sang ch£ng thÃm vào Çâu v§i viŒc phá hoåi ghê g§m Çã và Çang xäy ra.

Nay chúng ta phäi ra sÙc bäo tÒn di tích lÎch sº và danh lam,th¡ng cänh ÇÃt nܧc. Chính phû và tÜ nhân phäi trä låi ÇÃt Çai, chùa chiŠn ,nhà th©, Çình mi‰u Çã xâm chi‰m . sang Çoåt. Tòa án phäi ÇÜa nh»ng kÈ phá hoåi di tích lÎch sº ra trܧc pháp luÆt.


  Trên Çây chÌ là nh»ng nét sÖ lÜ®c . Trong tÜÖng lai, khi c¶ng sän Çã søp Ç°, chúng ta phäi
tÆp h†p nh»ng nhà væn hóa tài ba cûa ÇÃt nܧc Ç‹ thi‰t lÆp m¶t chÜÖng trình hoàn häo hÖn. Có nhÜ vÆy, công cu¶c xây d¿ng væn hóa cûa ta m§i Çåt thành quä to l§n và nhanh chóng hÖn.

                                                                                                                NguyÍn Thiên Thø